Hikes in Madeira: ontdek het wandelparadijs van de Atlantische Oceaan

Madeira is een eiland dat wandelaars in extase brengt. Dit vulkanische juweel in de Atlantische Oceaan biedt een concentratie aan natuurlijke wonderen die nergens anders ter wereld te vinden is. Van subtropische regenwouden tot alpine bergtoppen, van dramatische kliffen tot verborgen watervallen – Madeira pakt je bij de keel en laat niet meer los. Een meerdaagse hike is zonder twijfel de beste manier om zowel de beroemde highlights als de verstopte schatten te ontdekken. Hier kun je in één dag van een mistige laurierbos naar een zonnige bergtop wandelen, langs oude waterkanalen die je naar geheime plekjes leiden waar de meeste toeristen nooit komen.

Als je het over hikes in Madeira hebt, kun je niet om de levadas heen. Deze ingenieuse waterkanalen, oorspronkelijk gebouwd om regenwater van de bergen naar de droge delen van het eiland te transporteren, hebben wandelpaden gecreëerd die je meenemen naar de meest spectaculaire plekken. Het zijn natuurlijke highways die dwars door ongerepte natuur snijden.

De levada do Caldeirão Verde is misschien wel de meest fotogenieke. Deze 6,5 kilometer lange wandeling neemt je mee door vier tunnels (vergeet je hoofdlamp niet!) naar een cirkelronde lagune met een 100 meter hoge waterval die er als een zilveren gordijn invalt. Het water is zo helder dat je de bodem kunt zien, en het geluid van vallend water weerkaatst tegen de rotswanden in een natuurlijke kathedraal.

De levada das 25 Fontes brengt je naar een amfitheater van rotsen waar 25 bronnen (vandaar de naam) kleine watervalletjes vormen die in een smaragdgroene poel vallen. Het pad ernaartoe is een avontuur op zich – je loopt over smalle richels met aan de ene kant de levada en aan de andere kant een ravijn dat honderden meters diep is.

Fun fact: Madeira heeft meer dan 3000 kilometer aan levadas! Dat is meer dan de afstand van Amsterdam naar Rome. De oudste dateren uit de 16de eeuw en zijn nog steeds in gebruik.

Voor wie van echte berguitdagingen houdt, bieden de hikes in Madeira enkele van de meest spectaculaire routes van Europa. De bergkamwandeling van Pico do Areeiro naar Pico Ruivo staat bovenaan elke serious wandelaar z’n bucketlist. Deze 6 kilometer neemt je over smalle bergkammen waar je aan beide kanten uitkijkt over wolkenzeeën die de valleien vullen.

Je start op 1818 meter hoogte bij Pico do Areeiro, waar je auto je heeft gebracht, maar vanaf dat punt ben je volledig afhankelijk van je eigen benen. Het pad slingert over richels die soms niet breder zijn dan een meter, door tunnels die in de rotsen zijn uitgehakt, en langs afgronden die je adem doen stokken. Maar de beloning is navenant – panorama’s die zich uitstrekken tot aan de horizon, waar de Atlantische Oceaan de hemel raakt.

Pico Ruivo, het eindpunt van deze wandeling, is met 1862 meter het hoogste punt van het eiland. Vanaf hier heb je een 360-graden uitzicht over alles wat Madeira te bieden heeft. Op heldere dagen zie je zelfs Porto Santo liggen als een gouden munt in de verte.

De Vereda da Ponta de São Lourenço neemt je mee naar het meest oostelijke punt van het eiland, waar het landschap plotseling verandert van groen en weelderig naar kaal en woestijnachtig. Dit schiereiland voelt als een andere planeet – rode rotsen, cactussen, en uitzichten over de oceaan die zo dramatisch zijn dat je je waant in een natuurdocumentaire.

De kustroutes behoren tot de meest adembenemende hikes in Madeira. Hier wandel je letterlijk op de rand van Europa, waar 500 meter hoge kliffen rechtstreeks in de Atlantische Oceaan vallen. Het geluid van brekende golven begeleidt je de hele route, terwijl zeevogels boven je hoofd cirkelen.

De wandeling van Porto Moniz naar Fanal neemt je mee langs de wilde noordkust, waar de oceaan met volle kracht tegen de rotsen beukt. Het pad slingert langs diepe ravijnen en over uitstekende rotspunten waar je het gevoel hebt dat je op de boeg van een schip staat dat door stormen vaart.

Bij The Madeira Trail combineren we deze kustroutes strategisch met bergwandelingen, zodat je de volledige diversiteit van het eiland ervaart – van oceaanspray tot bergnevel, van subtropische temperaturen tot alpine frisheid.

De laurierbossen van Madeira zijn een reis terug in de tijd. Deze wouden, die UNESCO Werelderfgoed zijn, representeren een type vegetatie dat miljoenen jaren geleden heel Europa bedekte. Hier wandel je tussen bomen die wel 600 jaar oud zijn, waar elke tak bedekt is met mossen en varens, en waar het licht door het dichte bladerdak filtert in magische groene tinten.

De wandeling door het Fanal forest is pure sprookjesmagie. Vooral wanneer de mist tussen de bomen hangt, voel je je alsof je door een andere wereld loopt. De oude laurierbomen staan als wijze reuzen in het landschap, hun takken verweven tot een natuurlijk dak dat de hemel bijna volledig aan het zicht onttrekt.

In deze bossen ontmoet je ook de enige inheemse zoogdieren van Madeira – verschillende soorten vleermuizen die overdag in de holen van oude bomen slapen. De Trocaz-duif, een endemische vogelsoort, laat zich regelmatig zien tussen de takken.

Succes bij hikes in Madeira begint bij goede voorbereiding. Het eiland heeft meer dan 40 microklimaten, wat betekent dat je op één dag alles kunt tegenkomen – van subtropische warmte tot alpiene kou, van felle zon tot dichte mist, van droogte tot stortregen.

Het laagjessprincipe is je beste vriend. Start met een vochtregulerend onderhemd dat zweet wegvoert van je lichaam. Daaroverheen een isolerende laag zoals een fleece of dunne softshell die warmte vasthoudt maar ademend blijft. En als buitenste laag een wind- en waterdichte shell die je beschermt tegen de elementen.

Wandelschoenen zijn cruciaal, maar niet zomaar wandelschoenen. Je hebt schoenen nodig met uitstekende grip omdat veel paden nat en glad kunnen zijn. Hoge schoenen die je enkels ondersteunen zijn aangeraden voor de technische bergroutes, terwijl lagere schoenen vaak voldoende zijn voor de levada walks.

Een hoofdlamp is essentieel – niet alleen voor de tunnels langs de levadas, maar ook voor vroege starts naar bergtoppen waar je de zonsopgang wilt meemaken. Extra batterijen zijn geen luxe; de kou kan batterijduur drastisch verkorten.

Vergeet je regenjas niet, zelfs als de weersverwachting goed is. Het weer op Madeira kan binnen minuten omslaan, en wat begint als een zonnige ochtend kan eindigen als een natte middag. Een compacte regenhoes voor je rugzak houdt je spullen droog.

Technisch gezien kun je het hele jaar door wandelen in Madeira, maar sommige periodes zijn onmiskenbaar beter dan andere. April tot mei en september tot oktober zijn de gouden maanden. In deze periodes zijn de temperaturen aangenaam (20-25°C), de kans op regen minimaal, en de natuur op z’n mooist.

Het voorjaar brengt een explosie van kleuren. De bergen bedekken zich met wilde bloemen, de watervallen stromen volop na de winterregen, en de lucht is helder genoeg voor spectaculaire bergpanorama’s. De jacaranda’s bloeien paars langs de paden, en overal ruik je de geur van wilde kruiden en bloemen.

De herfst heeft een andere charme. September en oktober zijn meestal droog en zonnig, maar de zomerhitte is verdwenen. De lokale bevolking is ontspannener na het toeristenseizoen, en je hebt veel paden voor jezelf. Bovendien is dit de tijd van de druivenoogst, dus naast wandelen kun je genieten van verse poncha en lokale wijnen.

Zomer (juni-augustus) kan uitdagend zijn. Temperaturen stijgen tot boven de 30°C, veel paden zijn druk, en de kans op hittestress is reëel. Maar voor vroege vogels die om 5:00 opstaan, biedt de zomer ook kansen – je hebt de bergtoppen voor jezelf en de zonsopgangen zijn onvergetelijk.

Winter (november-maart) is onvoorspelbaar. Het kan weken prachtig en zonnig zijn, maar het kan ook dagen achtereen regenen met mist die elke bergtop in nevelen hult. Voor avontuurlijke wandelaars die van onzekerheid houden, kan winter prachtig zijn – maar kom wel goed voorbereid.

Wandelen in Madeira is over het algemeen veilig, maar de natuur blijft onvoorspelbaar. Sommige paden lopen langs steile afgronden waar voorzichtigheid geboden is. De smalle richels langs levadas kunnen glad worden na regen, en mist kan plotseling opkomen en het zicht beperken.

Informeer altijd locals over je plannen. In kleine bergdorpjes weet iedereen welke paden momenteel begaanbaar zijn en waar eventuele problemen zijn. Ze kunnen je ook wijzen op lokale specialiteiten – misschien staat er wel een kleine bar halverwege je route waar je verse poncha kunt proeven.

Bij The Madeira Trail organiseren we routes die rekening houden met alle veiligheidsaspecten, terwijl je toch de avontuurlijke kant van het eiland ervaart. Verder is er altijd een ranger beschikbaar die je kunt contacteren bij problemen. Deze lokale experts kennen het eiland als hun broekzak en kunnen advies geven over weersomstandigheden, alternatieve routes, of hulp bieden bij noodsituaties.