De botanische tuin van Funchal: vertrekpunt voor onvergetelijke wandelingen door Madeira.

Madeira – een groene parel midden in de Atlantische Oceaan, waar de natuur in al zijn pracht heerst. Hier ontmoeten subtropische tuinen dramatische berglandschappen, en de zachte kustsecties grenzen aan wilde kliffen. Droom je ervan om al deze diversiteit te zien? Dan is een meerdaagse wandeling door het eiland precies wat je nodig hebt! Terwijl georganiseerde dagtochten vaak alleen de meest bekende plekken aandoen, onthult de ware ziel van Madeira zich pas als je het langzaam te voet verkent.

Onze wandeling begint in het kloppende hart van het eiland: Funchal. Van daaruit vertrekken we voor een onvergetelijke route die ons leidt naar het mystieke Fanal-bos met zijn unieke laurisilva-bos (werelderfgoed van UNESCO). Je wandelt door de kloven van Rabaçal, over de pas van Encumeada, naar de majestueuze Pico Ruivo, het traditionele Santana en de kustplaatsen Porto da Cruz en Machico. Elke dag onthult nieuwe landschappen en plantensoorten die je nergens anders ter wereld zult vinden.

En waar kun je beter beginnen met een reis door de botanische diversiteit van Madeira dan in de beroemde botanische tuin van Funchal? Deze tuin is niet alleen een paradijs voor plantenliefhebbers, maar ook het perfecte startpunt voor de komende wandelavonturen.

De botanische tuin van Funchal prijkt majestueus op een terras met uitzicht op de stad. De rit zelf is leuk: met de kabelbaan zweef je boven de daken van Funchal terwijl je geniet van adembenemende uitzichten over de baai. Na ongeveer 15 minuten bereik je het Monte-station, vanwaar het nog maar een korte wandeling is naar de ingang van de tuin.

Wat kun je daar verwachten? Op een oppervlakte van ongeveer 8 hectare vind je meer dan 2.500 exotische plantensoorten uit alle hoeken van de wereld. De tuin is verdeeld in verschillende thematische zones, die elk kleine werelden op zich vormen. In het gedeelte met endemische planten kun je soorten bewonderen die uitsluitend op Madeira voorkomen – een perfecte voorbereiding op de natuurlijke schatten die je te wachten staan tijdens je wandeling door het eiland.

De drakenboom is bijzonder indrukwekkend. Dit symbool van Madeira kan tot 500 jaar oud worden. Je zult zijn kenmerkende silhouet later opnieuw tegenkomen tijdens je wandeling op Madeira. De kleurrijke bloeiende tuinen met strelitzia’s, orchideeën en bromelia’s vormen een fascinerend contrast met de laurierbossen die je later tijdens je excursie in de Fanal-regio zult tegenkomen.

Onze tip: bezoek de Japanse tuin binnen de botanische tuin. De rust die hier heerst maakt deze plek perfect om te ontspannen en je mentaal voor te bereiden op de komende wandeldagen.

Na het bezoek aan de botanische tuin is het de moeite waard om de middag door te brengen in de charmante oude stad van Funchal. De kabelbaan brengt je naar beneden, en dan bevind je je midden in het historische centrum. De oude stad van Funchal betovert met zijn geplaveide straatjes, kleurrijke gevels en talrijke cafés.

Een absolute highlight is de “Rua de Santa Maria” in de oudste wijk van Funchal. In het kader van het artistieke project “Arte de Portas Abertas” (Kunst van open deuren) hebben kunstenaars hier honderden deuren geschilderd. De wandeling door deze openluchtgalerij is als een reis door de culturele geschiedenis van Madeira – en een prachtig contrast met de natuurlijke ervaringen die je te wachten staan tijdens je wandeling.

Heb je honger? De Mercado dos Lavradores (boerenmarkt) is niet alleen een feest voor de ogen, maar ook voor de smaakpapillen. Hier kun je exotisch fruit proeven dat op het eiland is verbouwd. Veel van deze vruchten zul je later herkennen tijdens je wandeling langs de paden. De perfecte gelegenheid om je voorraad aan te vullen voor de eerste dagen van de trektocht!

Na een espresso in een van de gezellige cafés en een diner met verse vis aan de boulevard, ben je klaar voor het begin van je wandelavontuur de volgende ochtend.

Het is nu tijd om de botanische tuin achter je te laten en het echte avontuur te beginnen. Je wandeling op Madeira neemt je zeven dagen mee door de meest fascinerende landschappen van het eiland. Ons ervaren team heeft de route zo ontworpen dat je elke dag nieuwe ecosystemen ontdekt terwijl je de mooiste bezienswaardigheden van Madeira verkent – veel van deze plekken liggen ver van de gebruikelijke toeristenpaden.

De eerste wandeldag leidt je van de rand van Funchal naar het plateau van Paul da Serra. Hier begint het mystieke Fanal-bos, dat met zijn mistige scenario's en oude laurierbomen lijkt op een sprookje. Deze laurierbossen behoren tot het werelderfgoed van UNESCO en herbergen plantensoorten die de ijstijd hebben overleefd en tegenwoordig alleen op Madeira te vinden zijn. Dit zijn in zekere zin de levende afstammelingen van de exotische planten die je in de botanische tuin hebt bewonderd.

Op de tweede dag bereik je de vallei van Rabaçal met zijn spectaculaire watervallen. De waterval “25 Fontes” (25 bronnen) is een van de bekendste van het eiland. Dankzij onze doordachte planning zie je deze tijdens de rustigere uren van de ochtend of de avond, wanneer de dagtoeristen nog niet zijn aangekomen of al weer vertrokken zijn.

De route gaat verder via de pas van Encumeada, waar je bij helder weer zowel de noord- als de zuidkust van het eiland kunt zien. Een spectaculaire plek om de diversiteit aan vegetatiegebieden te observeren: van subtropische tuinen zoals de botanische tuin van Funchal tot de bijna alpine hoogtes van Pico Ruivo.

Na de eerste dagen van het wandelen kun je een interessante vergelijking maken: wat is het verschil tussen de artistiek ingerichte plantages van de botanische tuin en de natuurlijke ecosystemen die je doorkruist?

In de botanische tuin zijn planten van over de hele wereld volgens esthetische criteria geplaatst – een getuigenis van de creatieve kracht van de mens. Tijdens je wandeling ontdek je daarentegen hoe de natuur zichzelf heeft georganiseerd: de verschillende hoogtes van Madeira produceren zeer gevarieerde plantengemeenschappen. Van kustgebieden met hun mediterraan groen tot de hooglanden, waar winderige heidevelden domineren.

Bijzonder indrukwekkend is het contrast tussen de net onderhouden bloembedden van de botanische tuin en het primitieve boskarakter van het Laurisilva-bos tijdens je wandeling op Madeira. Deze laurierbossen zijn relieken uit het tertiaire tijdperk en bedekten ooit uitgestrekte delen van Zuid-Europa en Noord-Afrika. Tegenwoordig vind je ze bijna alleen nog op Madeira en de andere Macaronesische eilanden.

Een ander fascinerend aspect: veel van de sierrassen in de botanische tuin zijn eigenlijk invasieve soorten die problematisch kunnen zijn voor de inheemse ecosystemen van Madeira. Tijdens je wandeling leer je deze “immigranten” te onderscheiden van de endemische soorten en ontwikkel je een gevoel voor de fragiele ecologische balans van het eiland.

De Pico Ruivo beklimmen, de hoogste top van Madeira (1.862 m), is zonder twijfel een hoogtepunt van je wandeling. Vanaf hier heb je een bijna panoramisch uitzicht over het hele eiland – bij helder weer kun je zelfs tot aan Porto Santo kijken!

De schaarse vegetatie op de top contrasteert op fascinerende wijze met de rijke plantendiversiteit die je hebt ontdekt in de botanische tuin. Hier overleven alleen de meest resistente soorten, aangepast aan de wind, de kou en de intense zonnestraling. Een indrukwekkend voorbeeld van de aanpassingsvermogen van de natuur.

Via de traditionele huizen van Santana met hun karakteristieke rieten daken, ga je verder naar de noordkust. Porto da Cruz verwelkomt je met ruige kliffen en de woelige Atlantische Oceaan – een compleet ander landschap dan de beschermde zuidkust nabij Funchal.

De laatste wandeldag brengt je via het meest oostelijke punt van het eiland, het schiereiland São Lourenço, naar Machico. Hier eindigt je trektocht op Madeira – een perfecte afsluiting van je ontdekkingstocht over het eiland.

Na deze intense natuurervaring heb je verschillende opties: je kunt je verblijf op Madeira verlengen en nog een paar dagen ontspannen, of andere ontdekkingen doen. Veel van onze wandelaars kiezen ervoor om na de tour nog een paar dagen in Funchal door te brengen. Een tweede bezoek aan de botanische tuin wordt dan een heel speciale ervaring: je herkent nu veel planten, hebt hun natuurlijke habitats gezien en begrijpt de ecologische connecties veel beter. De exotische planten zijn niet langer alleen mooie fotomotieven, maar ambassadeurs van hun respectieve ecosystemen – en jij bent een expert geworden in de flora van Madeira.

Dankzij het milde klimaat van Madeira is de botanische tuin van Funchal een bestemming die het hele jaar door een bezoek waard is. De beste periode voor een gecombineerd bezoek met uitgebreide wandelingen is echter in de lente (maart tot juni) en in de herfst (september tot november).

In de lente explodeert de tuin letterlijk in een zee van kleuren. De temperaturen zijn aangenaam voor wandelingen, en de paden in het achterland zijn nog steeds weelderig groen na de winterregens. Een bijzonder hoogtepunt is de bloei van de jacaranda's in mei, die heel Funchal in een paarse zee verandert.

De herfst biedt ook ideale omstandigheden: de zomerse hitte is voorbij, de paden zijn droog en goed begaanbaar, en je kunt zelfs nog een duik nemen in de Atlantische Oceaan als je na je wandeling terugkeert naar de kust. In de botanische tuin staan nu andere plantensoorten in bloei, en de heldere sferen van het vroege najaar zijn een droom voor fotografen.

De wintermaanden kunnen verrassend mild zijn, hoewel je rekening moet houden met regen en soms glibberige paden in de bergen. De botanische tuin is dan minder kleurrijk, maar nog steeds groen en vol leven.

De volle zomer (juli/augustus) brengt weliswaar betrouwbaar zonnig weer, maar kan te heet zijn voor uitgebreide wandelingen – vooral op de blootgestelde hellingen en toppen. Als je toch in deze periode reist, raden we vroege vertrektijden aan en een goede planning van schaduwrijke plekken voor de lunchpauze.